ប្រវត្តិប្រទេសអេស៊ីប

•  អេស៊ីបបុរាណ

គឺជាអារ្យធម៍បុរាណដ៏រីកចម្រើននៃអាហ្រ្វិក ដែលមានទីតាំងស្ថិតតាមបណ្ដោយដងទន្លេនីលខាងក្រោម(lower Nile river) ដែលបច្ចុប្បន្ននេះគឺជាទីក្រុងដ៏ទំនើបនៃប្រទេសអេស៊ីប។អារ្យធម៍របស់ជនជាតិអេស៊ីបបានប្រមូលផ្ដុំគ្នាប្រហែលជា៣១៥០មុនគ.ស(យោងទៅតាមការ)​ សន្មត់ពីប្រវត្តិសាស្ដ្រ ជនជាតិអេស៊ីប)ជាមួយនិងការបង្រួបបង្រួមគា្នរវាងអេស៊ីបលើនិង

អេស៊ីបក្រោម ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះចៅផារ៉ាអុងតែមួយគត់។

ប្រវតិ្តរបស់អេស៊ីបបុរាណបានកើតឡើងតៗគ្នាជារាជាណាចក្រដ៏រឹងមាំ,

គេចែកការប្រែប្រួលសម័យកាលអេស៊ីបជាបីសម័យកាលគឺ៖

·         សម័យកាលរាជាណាចក្រចាស់ជាសម័យមុនយុគសំរិទ្ធ

·         សម័យកាលរាជាណាចក្រកណ្ដាលជា មជ្ឈិមសម័យនៃយុគសំរិទ្ធ

·         សម័យរាជាណាចក្រថ្មីជាសម័យកាលចុងក្រោយនៃយុគសំរិទ្ធ

ឥទ្ធិពលរបស់អេស៊ីបបានឈានឡើងដល់ចំនុចកំពូលនៅកំឡុងសម័យកាលរាជាណាចក្រថ្មី

នៅសម័យរ៉ាមសាយទីនោះជាកន្លែងដែលមានការប្រកួតប្រជែងរវាងចក្រភពហ៊ីតាល(Hittile)  ចក្រភពអេសស៊ីរៀន(Asyrian) និងចក្រភពមីតាននី(mitanni) ។បន្ទាប់ពីសម័យកាលនោះមកវាក៏បានឈានចូលមកដល់សម័យកាលថយចុះជាបណ្ដើរៗប្រទេសអេស៊ីបត្រូវបានទទួលរងនូវការឈ្លានពានឬការច្បាំងដណ្ដើមពីសំណាក់ជនបរទេសដែលពេញដោយឥទ្ធិពល បន្ដបន្ទាប់ជាលំដាប់ដូចជា៖

Ø  កាណាននាល/ហ៊ីកសុស(Canaanites/Hyksos)

Ø  លីប្យាន(Libyans)

Ø  នុបៀន(Nubians)

Ø  អេសស៊ីរៀ(Assyria)

Ø  ភឺសៀន(Persian rule)

Ø  បេប៊ីឡូនៀ ភឺសៀន រូល(Babylonia)និងម៉ាសិដូនៀន ក្រិក(Macedonian Greece)

នៅសម័យកាលកណ្ដាលទី៣នៃអេស៊ីបនិងសម័យកាលចុងក្រោយ។

ជាលទ្ធផលបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់ អេឡិចសាន់ដឺ ដឹ ហ្គ្រេត(Alexander the Great)មនុស្សជំនាន់ក្រោយរបស់គាត់ឈ្មោះ ប្តលមី សុធឺ(Ptolemy Soter)បានតែងតាំខ្លួនឯងជា អ្នកគ្របគ្រងច្បាប់ថ្មីនៃប្រទេសអេស៊ីប។ប្រពន្ធ័ច្បាប់នេះបានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ៣០មុនគ.ស នៅពេលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះនាងក្លេអូប៉ាត្រា ប្រទេសនេះបានធ្លាក់ក្នុងកណ្ដាប់ដៃចក្រភពរ៉ូម  ហើយបានក្លាយជាអាណាខេត្តមួយរបស់ចក្រភពរ៉ូម។

ភាពជោគជ័យនៃការរីកចម្រើនរបស់ប្រជាជនអេស៊ីបដោយភាគបានមកពីបំនិននិងសម្ថតភាពដើម្បីតម្រូវទៅនិងលក្ខ័ខណ្ឌ័របស់ទំនាបទន្លេនីល។អាចទាយបានថាការលិចទឹកនិងការគ្រប់គ្រងការបាចទឹកបញ្ចូលស្រែចម្ការនៃទំនាបទន្លេដ៏សម្បូរជីជាតិនាំអោយផលិតបាននូវផលដំណាំដ៏ហូរហៀរដែលបានផ្ដល់ នូវភាពរីកចម្រើនអោយសង្គមនិងវប្បធម៍។ជាមួយនិងភាពប៉ិនប្រសប់កែច្នៃនិងភាពសន្សំសំចៃ នាំអោយរាជការបានធានាគ្រប់គ្រងអាជីកម្មសារធាតុខនិជនៃដីទំនាបហើយនិងជុំវិញតំបន់ខ្សាច់។វណ្ឌ័កម្មដំបូងបានពឹងផ្អែកទៅប្រពន្ធ័នៃការសរសេរ​ ហើយបានបង្កើតជាអង្ការមួយឡើងមកដោយមានការឯកភាពនិងភាពស្រុះស្រួលគ្នា ដើម្បីធ្វើជំនួញជាមួយនិង តំបន់ដែលនៅជុំវិញព្រមទាំងបាន បង្កើតយោធាបម្រុងដើម្បីបង្ក្រាបសត្រូវបរទេសហើយនិងការពាជនជាតិអេស៊ីបដែលលុបលើរដ្ធាភិបាល។

Post Tags :

About Shabbir Ahmad :

Lorem ipsum dolor sit amet, pericula qualisque consequat ut qui, nam tollit equidem commune eu. Vel idque gloriatur ea, cibo eripuit ex.

View All Posts By Shabbir !