អំពីកង់
កង់មានរាង ជា រង្វង់ ដែលអាច វិល លើអ័ក្រមូយ។ កង់ គឺជា ផ្នែក មួយដ៏សំខាន់ នៃកង់ និង រទេះ ដែល ជា ផ្នែកមួយនៃ ម៉ាស៊ីនងាយ ទាំង ៦ប្រភេទ។ ពេល កង់ ភ្ជាប់គ្នា នឹង រទេះវាអាច ធ្វើការ ផ្លាស់ទី របស់របរ ធ្ងន់ៗ យ៉ាងងាយស្រួល ហើយ ជួយ សម្រួល ដល់ ការ ដឹកជញ្ជូន ខណៈពេលផ្ទុកអ្វីមួយ ឬ ធ្វើ ដំណើរការ ក្នុង ម៉ាស៊ីន។ កង់ គឺ តែងតែ បានជួយសម្រួល ដល់ ការងារផ្សេងៗទៀតដូចជា នៅក្នុង កង់កប៉ាល់ កង់រទះ និង ឧបករណ៍ដែលធ្វើឲ្យ គ្រឿងយន្ដជក់ផ្សេងៗទៀត។
ប្រវត្តិនៃកង់
ធាតុពិត នៃ កង់
គឺ កើតមាន នៅ ពាក់ កណ្ដាល សហ្ហស្សវត្សទី៤ មុនគ្រិស្ដសករាជ វា កើត នៅ ជិត សម័យ មេសូប៉ូតាម៉ែរ (Mesopotamia)
នៅ ភាគខាងជើង នៃ ខាអ៊ូខាស៊ូ (Caucasus) វប្បធម៌ ម៉ាកុប (Maykop) និង អ៊ីរ៉ុបកណ្ដាល
ដូចនេះសំនួរ ស្ដីពី វប្បធម៌ នៃ ការ បង្កើត កង់ មិនបាន បន្សល់ទុក ទេ ហើយ វា នៅតែ បន្ត ការស្រាវជ្រាវ និង ពិភាក្សាគ្នា។
កង់ឈើចាស់ ជាងគេនៅលើពិភពលោក មានការចាប់កំណើតតាំងពី 5,250 ± 100 មុនពេលបច្ចុប្បន្ន
គឺ បានរកឃើញ ដោយ បុរាណវិទ្យាស្លូវ៉ាគី នៅ ក្នុង ឆ្នាំ២០០២ក្នុងឪកាស ដ៏ ល្អ មូយនៃយាន្ដជំនិះកង់
ដោយប្រើកង់៤និងភ្លៅរទះ២ និង ដាក់ ពី លើ ដោយ ភោជន៍ ប្រូណូស៊ីស។យាន្ដជំនិះកង់ បានបង្ហាញ ជា ផ្លូវការ ដំបូង ពី តំបន់ របស់វាគឺ មេសូប៉ូតាម៉ង(Mesopotamia) ខាអ៊ូខាស៊ូ(Caucasus) បាល់កាន (Balkans) នៅអ៊ីរ៉ុបកណ្ដាល
ទូទាំងអ៊ីរ៉ុបនិងអាស៊ី និង មកដល់ អ៊ីនឌូ វ៉ាលី (Indus
Valley) នៅ សហស្សវត្សទី៣ នៃ គ្រីស្ដសករាជ
រហូតដល់ សហស្សវត្សទី២ មុនគ្រិស្ដសករាជ
ការ និយាយពី កង់ នៃ យន្ដចម្បាំង បានបង្ហាញ នៅ ឯ កន្លែងតម្លើងមួយ នឹង មកដល់ ប្រទេស២ព្រមគ្នា គឺ
ចិន និង ស្គេនឌីណាវី (Scandinavia) ១២០០ឆ្នាំមុនគ្រិស្ដសករាជ។នៅប្រទេសចិន
កង់ គឺ ត្រូវបានប្រើ ជាមួយ រទះចម្បាំង តាំងពី ឆ្នាំ ១២០០
មុនគ្រិស្ដសករាជ រហូត ដល់ពេល បច្ចុប្បន្ន ។ ទោះបីជា បាបីរី ធ្លាក់ ចុះ យ៉ាងនេះក្ដី ក៏ នៅតែ មាន ការប្រកែកគ្នា ពី យាន្ដជំនិះ កង់ នៅ ប្រមាណ ២០០០ ឆ្នាំ មុន គ្រិស្ដសករាជ។ទោះបីជា ពួកគេ មិន អភិវឌ្ឍន៍បាន កង់ ឲ្យបានល្អក៏ដោយ ក៏ អូលមេច
(olmec) និង អរិយធម៌ ពួក បច្ចិមប្រទេស ផ្សេងៗទៀត នៅ តែ កំពុង អភិវឌ្ឍវា។
ដូចជា ការធ្វើ កង់ ពី ថ្ម ដែលមាន ការ ស្ថាបនា ដូចជា របស់ក្មេងលេង ចាប់តាំងពី ឆ្នាំ១៥០០ មុន គ្រិស្ដសករាជ។
វាគឺជា គំនិត ដូចដែល នៅខាងដើម នៃ ឧបសគ្គ រារាំង ដ៏ ធំ នៃ ការអភិវឌ្ឍន៍ កង់ នៅ ភាគខាងខាងលិច នៃ អេក្វាទ័រ ដោយ មិនមាន ជំនួយ ពីសត្វ មក ផ្សាំងជាមួយ ដែលជា កម្លាំង ដ៏ សំខាន់ សម្រាប់ អូសទាញកង់ រទះ ហើយវាមានទំនាក់ទំនង យ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយ និង បសុសត្វធំៗ
ដូចជា គោ ក្របី នៅ ទ្វិប អាមេរិក បច្ចុប្បន្ន ដែល នៅ ប្រទេស កូលំបី(Columbia) សព្វថ្ងៃ។ គោព្រៃ នៅ អាមេរិកខាងជើង គឺ ពិបាក ក្នុង ការ យកមកផ្សាំង នឹម ណាស់ ព្រោះ វា មិនដែល នឹមនឹងរទះ តាំងពី ដើមកំណើត របស់វាមកម្លេះ។
មាន ពពួកសេះបីបួនប្រភេទ ដែលមាន នៅ រហូតដល់ ប្រហែល១២,០០០ ឆ្នាំ កន្លងមក ហើយ តែ នៅទីបំផុត វា ត្រូវបាន ផុតពូជ មានតែ សត្វធំៗ មួយប្រភេទ ដែលបាន ផ្សាំនឹម នៅ ភាគខាងជើងអេក្វាទ័រ គឺ
ឡាម៉ា (llama) ជា សត្វ ម្យ៉ាងដូច អូដ្ឋ តែ អត់ មាន បូក
ដែល មិនបាន បង្ហាញ ខ្លួន ទៅ ឆ្ងាយពី អាន់ដែស (Andes) នៅ ពេលដែល លោក
កូឡុំបូស (Columbus)។អ្នកស្រុក នូប៊ី (Nubian) បានមកដល់ បន្ទាប់ពី ៤០០ ឆ្នាំ មុនគ្រិស្ដ ហើយ បានប្រើ កង់ សម្រាប់ រវៃ ធ្វើ ចានឆ្នាំង ពី ដីឥដ្ធ
នឹង រហាត់ទឹក វា ជា គំនិត មួយ ដែល អ្នកស្រុក នូប៊ី (Nubian) ស្រប ពេលដែល គេ បាន បររទះ ដោយ គោឈ្មោល គេ ក៏ អាច ប្រើ សេះ សម្រាប់ បរ រួម ជាមួយ រទះចម្បាំង ដែរ ដែលវាពិតជា មាន សារៈសំខាន់ ណាស់ នៅ ប្រទេសអេស៊ីប។ល្បឿន នៃ ការ អភិវឌ្ឍ កង់ ធ្លាក់ថយចុះ នៅសម័យថ្មដុះដោយសារ គេ អាច ជួបប្រទះ និង បច្ចេកទេស ដ៏ ទំនើប ដែល បាន រីកដុះដាលយ៉ាងរហ័ស នៅ យុគសំរិទ្ធ។
0 comments: